Geschiedenis van Ayurveda
Ayurveda is van oudsher een holistische geneeskunst met haar oorspronkelijke wortels in India (Vedische beschaving) en vertakkingen naar het Indiase subcontinent en het verre oosten. Er zijn manuscripten gevonden die dateren nog uit 1000-2000 jaar v. Chr. Ayurveda wordt daarom vaak gezien als de oudste geneeskunst die de menselijke beschaving rijk is.
Vandaag de dag wordt Ayurveda nog steeds veel beoefend in India, Nepal, Bangladesh, Pakistan en Sri Lanka, waar maar liefst naar schatting 75-80% van de bevolking aangeeft Ayurveda te gebruiken bij lichamelijke ongemakken, ziekte en preventie. Inmiddels heeft Ayurveda ook zijn weg gevonden in de westerse samenleving en daarbuiten.
De theorie, principes en praktijk van Ayurveda zijn wetenschappelijk onderbouwd en worden gelukkig steeds beter begrepen door de westerse wetenschap. Er wordt in deze context dan ook steeds meer onderzoek gedaan naar de werking van de Ayurvedische kruiden zoals deze in de Ayurvedische farmacologie beschreven staan. Dit geldt ook voor verschillende vormen van therapie en behandeling.
Ayurveda wordt in India, Nepal, Bangladesh en Sri Lanka op Universiteiten onderwezen. Het is daar zelfs mogelijk een MD (Master Degree in Practice) of een PhD (Master degree in Research). titel in verschillende Ayurvedische disciplines te behalen. Ayurveda wordt door de WHO erkend als een traditionele geneeskunde van groot belang.
De Geschiedenis van Ayurveda
Ayurveda is van oudsher een holistische geneeskunst met haar oorspronkelijke wortels in India (Vedische beschaving) en vertakkingen naar het Indiase subcontinent en het verre oosten. Er zijn manuscripten gevonden die dateren nog uit 1000-2000 jaar v. Chr. Ayurveda wordt daarom vaak gezien als de oudste geneeskunst die de menselijke beschaving rijk is.
Vandaag de dag wordt Ayurveda nog steeds veel beoefend in India, Nepal, Bangladesh, Pakistan en Sri Lanka, waar maar liefst naar schatting 75-80% van de bevolking aangeeft Ayurveda te gebruiken bij lichamelijke ongemakken, ziekte en preventie. Inmiddels heeft Ayurveda ook zijn weg gevonden in de westerse samenleving en daarbuiten.
De theorie, principes en praktijk van Ayurveda zijn wetenschappelijk onderbouwd en worden gelukkig steeds beter begrepen door de westerse wetenschap. Er wordt in deze context dan ook steeds meer onderzoek gedaan naar de werking van de Ayurvedische kruiden zoals deze in de Ayurvedische farmacologie beschreven staan. Dit geldt ook voor verschillende vormen van therapie en behandeling.
Ayurveda wordt in India, Nepal, Bangladesh en Sri Lanka op Universiteiten onderwezen. Het is daar zelfs mogelijk een MD (Master Degree in Practice) of een PhD (Master degree in Research). titel in verschillende Ayurvedische disciplines te behalen. Ayurveda wordt door de WHO erkend als een traditionele geneeskunde van groot belang.
Historie
In andere tijdperken werd de Ayurvedische kennis mondeling doorgegeven. In een later tijdvak werden Ayurvedische teksten gedocumenteerd op beschreven gedroogde palmbladeren. Het historisch bewijs voor het optekenen van de Ayurvedische teksten, terminologie en concepten verschijnt pas vanaf de tweede en eerste millennium v.Chr. Men kan hiervan teksten vinden in de Rig- en Atharva-Veda. De klassieke Ayurvedische werken zoals de Charaka, Sushruta, en Vaghbata stammen uit een latere periode
Ayurveda heeft zich door de tijd heen ontwikkeld en door de gehele geschiedenis heen zijn er nieuwe bijdragen geleverd, waarvan sommige op schrift zijn gesteld en andere mondeling overgeleverd. De belangrijkste Klassieke Ayurveda-teksten beginnen met verslagen van de overdracht van medische kennis van de goden aan de wijze Rishi’s (Heiligen/Zieners) en Ayurvedische geneesheren (Vaidya’s).
Historie
In andere tijdperken werd de Ayurvedische kennis mondeling doorgegeven. In een later tijdvak werden Ayurvedische teksten gedocumenteerd op beschreven gedroogde palmbladeren. Het historisch bewijs voor het optekenen van de Ayurvedische teksten, terminologie en concepten verschijnt pas vanaf de tweede en eerste millennium v.Chr. Men kan hiervan teksten vinden in de Rig- en Atharva-Veda. De klassieke Ayurvedische werken zoals de Charaka, Sushruta, en Vaghbata stammen uit een latere periode
Ayurveda heeft zich door de tijd heen ontwikkeld en door de gehele geschiedenis heen zijn er nieuwe bijdragen geleverd, waarvan sommige op schrift zijn gesteld en andere mondeling overgeleverd. De belangrijkste Klassieke Ayurveda-teksten beginnen met verslagen van de overdracht van medische kennis van de goden aan de wijze Rishi’s (Heiligen/Zieners) en Ayurvedische geneesheren (Vaidya’s).
De eerste Klassieke Werken
1. Sushruta Samhita (Sushruta’s Compendium)
Dit naslagwerk is een boek dat verschillende historische lagen omvat, waarvan de compositie mogelijk pas in de laatste eeuwen v. Chr. tot haar uiteindelijke vorm gekomen. Het boek kadert het werk als de leringen van Dhanvantari (Vishnu-Avatar), de Godheid van Ayurveda. In een andere versie (400-500 v. Chr.) heeft de bekrachtigde Raja (koning & geneesheer) Divodāsa van Varanasi, deze kennis van Dhanvatari doorgegeven aan een groep geneesheren, waaronder Sushruta. Er bestaan ook manuscripten van dit werk waar deze referentie wordt weggelaten en het werk rechtstreeks aan koning Divodāsa wordt toegeschreven.
De Sushruta Samhita is in zijn huidige vorm uit 6 boeken (Sutra-sthana, Nidhana sthana, Sarira-shtana, Cikitsa-sthana, Kalpa-sthana en het later toegevoegde Uttara-sthana). Deze boeken worden verder opgedeeld in 186 hoofdstukken. Ze bevatten beschrijvingen van 1.120 ziekten, 700 medicinale planten, 64 preparaten uit minerale bronnen en 57 preparaten op basis van dierlijke bronnen.
2. Charaka Samhita (Compendium van Charaka)
De Charaka Samhita is de andere belangrijke klassieke Sanskriettekst over Ayurveda. Het is samen met de Sushruta Samhita een van de twee fundamentele teksten die uit het oude India bewaard zijn gebleven. Het is nog onduidelijk welk van de twee werken ouder is. Maar na schatting zijn er optekeningen van de Charaka Samhita gebaseerd op de Agnivesa gevonden die dateren van rond de vierde eeuw v. Chr. Er wordt uitgegaan dat de ziener/geneesheer Charaka ergens tussen 100-200 v. Chr. de eerst complete versie heeft geboekstaafd. De herziening en voltooiing van de Vaidya Dṛḍhabala, de bron van de huidige teksten, dateert uit de 6e eeuw na Christus. De Charak Samhita verhandeld acht onderdelen/boeken die bestaan uit gezamelijk 120 hoofdstukken.
- Sutra Sthana (Algemene principes) – 30 hoofdstukken behandelen algemene principes, filosofie, definities, preventie door gezond leven en de doelen van de tekst. Het is verdeeld in viertallen van 7, waardoor het 28 is met 2 afsluitende hoofdstukken.
- Nidana Sthana (Pathologie) – 8 hoofdstukken over oorzaken van ziekten.
- Vimana Sthana (Specifieke bepaling) 8 hoofdstukken bevatten de opleiding van een arts, ethiek van medische praktijk, pathologie, dieet en voeding, smaak van medicijnen.
- Śarira Sthana (Anatomie) – 8 hoofdstukken beschrijven embryologie en anatomie van een menselijk lichaam (met een sectie over andere levende wezens).
- Indriya Sthana (Prognose op basis van sensorische organen) – 12 hoofdstukken gaan dieper in op diagnose en prognose, voornamelijk gebaseerd op sensorische respons van de patiënt.
- Cikitsa Sthana (Therapeutica) – 30 hoofdstukken gaan over medicijnen en de behandeling van ziekten.
- Kalpa Sthana (Farmaceutica en toxicologie) – 12 hoofdstukken beschrijven farmacie, de bereiding en dosering van medicijnen, tekenen van misbruik en omgaan met vergiften.
- Siddhi Sthana (Succes in behandeling) – 12 hoofdstukken beschrijven tekenen van genezing, hygiëne en gezonder leven.
Inmiddels bestaan er verschillende gedrukte edities van de Sushruta Samhita en de Charaka Samhita.
In Ayurveda-teksten wordt de nadruk gelegd op het concept van Tri-Dosha (Vijf elementenleer), Prakriti (Natuurlijke aanleg) en Vikriti (Staat van disbalans, manifestatie van ziekte). Verder kennen de begrippen Prakriti en Dosha meervoudige betekenissen in verschillende verbanden. Prakriti kan betekenen fijn- en grofstoffelijke energie, maar het kan ook de natuurlijke aanleg van iemand betekenen (zijn/haar conditionering). Dosha kan worden uitgelegd in verbinding met de elementenleer en de expressie in Pathologie en fysiologie. Dosha in het verband met de ziekteleer heeft een compleet andere betekenis, het betekent letterlijk fout. Hier betekent het bijvoorbeeld, dat de disbalans of verstoring van een dosha in iemands Prakriti ziekte (Vikriti) veroorzaakt.
Bijvoorbeeld: een teveel van een Dosha uit de elementenleer, bijvoorbeeld Vata (ether en lucht)-Dosha zorgt ervoor dat, de geest onrustig wordt, de spijsvertering ontregeld raakt, het metabolisme niet goed zijn werkt doet, cellen en weefsels niet goed gevoed worden. Celdeling niet goed kan plaatsvinden met als resultaat afbraak van weefsels (bijv., zenuw, bot, spier, vet en voortplantingsweefsels).
Het onderdrukken van de natuurlijke behoefte vormt een belangrijke oorzaak voor verstoring van de Dosha’s. Langdurige vermeerdering of vermindering van een of meerdere Dosha’s in iemands constitutie zal dus tot ziekte leiden. Het in balans brengen van de Dosha’s op mentaal en fysiek niveau is nodig om Vikriti te laten verdwijnen.
De Ayurveda-verhandelingen beschrijven drie elementaire dosha’s: vāta, pitta en kapha, en stellen dat evenwicht (Skt. sāmyatva) van de dosha’s resulteert in gezondheid, terwijl onevenwichtigheid (viṣamatva) resulteert in ziekte. Ayurveda-verhandelingen verdelen de geneeskunde in acht canonieke componenten. Ayurveda-beoefenaars hadden al vanaf voor het begin van de Christelijke jaartelling verschillende medicinale preparaten en chirurgische procedures ontwikkeld.
De eerste Klassieke Werken
1. Sushruta Samhita (Sushruta’s Compendium)
Dit naslagwerk is een boek dat verschillende historische lagen omvat, waarvan de compositie mogelijk pas in de laatste eeuwen v. Chr. tot haar uiteindelijke vorm gekomen. Het boek kadert het werk als de leringen van Dhanvantari (Vishnu-Avatar), de Godheid van Ayurveda. In een andere versie (400-500 v. Chr.) heeft de bekrachtigde Raja (koning & geneesheer) Divodāsa van Varanasi, deze kennis van Dhanvatari doorgegeven aan een groep geneesheren, waaronder Sushruta. Er bestaan ook manuscripten van dit werk waar deze referentie wordt weggelaten en het werk rechtstreeks aan koning Divodāsa wordt toegeschreven.
De Sushruta Samhita is in zijn huidige vorm uit 6 boeken (Sutra-sthana, Nidhana sthana, Sarira-shtana, Cikitsa-sthana, Kalpa-sthana en het later toegevoegde Uttara-sthana). Deze boeken worden verder opgedeeld in 186 hoofdstukken. Ze bevatten beschrijvingen van 1.120 ziekten, 700 medicinale planten, 64 preparaten uit minerale bronnen en 57 preparaten op basis van dierlijke bronnen.
2. Charaka Samhita (Compendium van Charaka)
De Charaka Samhita is de andere belangrijke klassieke Sanskriettekst over Ayurveda. Het is samen met de Sushruta Samhita een van de twee fundamentele teksten die uit het oude India bewaard zijn gebleven. Het is nog onduidelijk welk van de twee werken ouder is. Maar na schatting zijn er optekeningen van de Charaka Samhita gebaseerd op de Agnivesa gevonden die dateren van rond de vierde eeuw v. Chr. Er wordt uitgegaan dat de ziener/geneesheer Charaka ergens tussen 100-200 v. Chr. de eerst complete versie heeft geboekstaafd. De herziening en voltooiing van de Vaidya Dṛḍhabala, de bron van de huidige teksten, dateert uit de 6e eeuw na Christus. De Charak Samhita verhandeld acht onderdelen/boeken die bestaan uit gezamelijk 120 hoofdstukken.
- Sutra Sthana (Algemene principes) – 30 hoofdstukken behandelen algemene principes, filosofie, definities, preventie door gezond leven en de doelen van de tekst. Het is verdeeld in viertallen van 7, waardoor het 28 is met 2 afsluitende hoofdstukken.
- Nidana Sthana (Pathologie) – 8 hoofdstukken over oorzaken van ziekten.
- Vimana Sthana (Specifieke bepaling) 8 hoofdstukken bevatten de opleiding van een arts, ethiek van medische praktijk, pathologie, dieet en voeding, smaak van medicijnen.
- Śarira Sthana (Anatomie) – 8 hoofdstukken beschrijven embryologie en anatomie van een menselijk lichaam (met een sectie over andere levende wezens).
- Indriya Sthana (Prognose op basis van sensorische organen) – 12 hoofdstukken gaan dieper in op diagnose en prognose, voornamelijk gebaseerd op sensorische respons van de patiënt.
- Cikitsa Sthana (Therapeutica) – 30 hoofdstukken gaan over medicijnen en de behandeling van ziekten.
- Kalpa Sthana (Farmaceutica en toxicologie) – 12 hoofdstukken beschrijven farmacie, de bereiding en dosering van medicijnen, tekenen van misbruik en omgaan met vergiften.
- Siddhi Sthana (Succes in behandeling) – 12 hoofdstukken beschrijven tekenen van genezing, hygiëne en gezonder leven.
Inmiddels bestaan er verschillende gedrukte edities van de Sushruta Samhita en de Charaka Samhita.
In Ayurveda-teksten wordt de nadruk gelegd op het concept van Tri-Dosha (Vijf elementenleer), Prakriti (Natuurlijke aanleg) en Vikriti (Staat van disbalans, manifestatie van ziekte). Verder kennen de begrippen Prakriti en Dosha meervoudige betekenissen in verschillende verbanden. Prakriti kan betekenen fijn- en grofstoffelijke energie, maar het kan ook de natuurlijke aanleg van iemand betekenen (zijn/haar conditionering). Dosha kan worden uitgelegd in verbinding met de elementenleer en de expressie in Pathologie en fysiologie. Dosha in het verband met de ziekteleer heeft een compleet andere betekenis, het betekent letterlijk fout. Hier betekent het bijvoorbeeld, dat de disbalans of verstoring van een dosha in iemands Prakriti ziekte (Vikriti) veroorzaakt.
Bijvoorbeeld: een teveel van een Dosha uit de elementenleer, bijvoorbeeld Vata (ether en lucht)-Dosha zorgt ervoor dat, de geest onrustig wordt, de spijsvertering ontregeld raakt, het metabolisme niet goed zijn werkt doet, cellen en weefsels niet goed gevoed worden. Celdeling niet goed kan plaatsvinden met als resultaat afbraak van weefsels (bijv., zenuw, bot, spier, vet en voortplantingsweefsels).
Het onderdrukken van de natuurlijke behoefte vormt een belangrijke oorzaak voor verstoring van de Dosha’s. Langdurige vermeerdering of vermindering van een of meerdere Dosha’s in iemands constitutie zal dus tot ziekte leiden. Het in balans brengen van de Dosha’s op mentaal en fysiek niveau is nodig om Vikriti te laten verdwijnen.
De Ayurveda-verhandelingen beschrijven drie elementaire dosha’s: vāta, pitta en kapha, en stellen dat evenwicht (Skt. sāmyatva) van de dosha’s resulteert in gezondheid, terwijl onevenwichtigheid (viṣamatva) resulteert in ziekte. Ayurveda-verhandelingen verdelen de geneeskunde in acht canonieke componenten. Ayurveda-beoefenaars hadden al vanaf voor het begin van de Christelijke jaartelling verschillende medicinale preparaten en chirurgische procedures ontwikkeld.